Jakie objawy widoczne na skórze mogą wskazywać na infekcję wirusem HPV?

Istnieje ok. 220 typów wirusa HPV, z których ok. 40 wywołuje infekcje intymne u kobiet i mężczyzn. Choć większość przypadków takich infekcji przebiega bezobjawowo, to u części osób może dochodzić do rozwoju zmian skórnych lub raka szyjki macicy. Jakie objawy mogą wskazywać na infekcję intymną wywołaną przez HPV? Jak wyglądają zmiany skórne wywoływane przez ten wirus? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.

Co to jest wirus HPV i jakie choroby wywołuje?

HPV (Human Papillomavirus), czyli wirus brodawczaka ludzkiego, należy do rodziny papillomawirusów, wywołujących szereg schorzeń o różnym przebiegu. Zdecydowana większość infekcji wywoływanych przez HPV przebiega łagodnie i wygasza się samoistnie po kilku dniach, dzięki prawidłowej pracy układu immunologicznego. Jeżeli jednak zdarza się tak, że wirus pozostaje w organizmie przez wiele lat, może dochodzić do stopniowego rozwoju niekorzystnych zmian w komórkach nabłonka, czego konsekwencją jest m. in. powstawanie niegroźnych zmian skórnych (brodawek, czyli tzw. kłykcin kończystych), jak również raka szyjki macicy.

Zakażenie wirusem HPV jest najczęstszym zakażeniem przenoszonym drogą płciową na świecie. Szacuje się, że w ciągu całego swojego życia kontakt z tym wirusem ma nawet 75-80% osób aktywnych seksualnie. Zakażenie przenosi się na skutek kontaktów seksualnych, bezpośredniego kontaktu ze zmianami skórnymi lub zmianami obecnymi na błonie śluzowej, jak również poprzez używanie tych samych przedmiotów, co osoba zakażona.

Wirus HPV występuje w około 200 odmianach (tzw. serotypach), które mają różny wpływ na rozwój infekcji intymnych lub zmian nowotworowych. Blisko 40 z nich odpowiada za powstawanie infekcji moczowo-płciowych u kobiet i mężczyzn.

Rodzaje wirusa HPV

Typy HPV dzieli się na dwie podstawowe grupy:

• niskoonkogenne, związane z niskim ryzykiem raka szyjki macicy i in. nowotworów, do których należą typy: 6, 11, 13, 30, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81, 89,
• wysokoonkogenne, które częściej wywołują zmiany nowotworowe i przednowotworowe (dysplastyczne): typ 16, 18, 26, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 73, 82.

Typy o niskim potencjale onkogennym prowadzą zwykle do rozwoju łagodnych zmian skórnych, umiejscowionych w okolicy zewnętrznych narządów płciowych i odbytu lub w obrębie innych błon śluzowych (jamy ustnej i gardła, krtani), ale także poza okolicą zewnętrznych narządów płciowych (np. na skórze dłoni i stóp, w gardle, krtani czy na języku).

Typy wysokoonkogenne są odpowiedzialne za rozwój raka szyjki macicy oraz innych nowotworów: raka odbytu, prącia, sromu, jamy ustnej i krtani.

Rozwój nowotworów, związanych z zakażeniem wirusem HPV, przebiega powoli- zazwyczaj  ok. 20-25 lat. Zanim dojdzie do powstania komórek nowotworowych, w nabłonku szyjki macicy zaczynają pojawiać się nieprawidłowe komórki z cechami dysplazji, które można wykryć wykonując jedno z badań profilaktycznych: cytologię szyjki macicy.

W grupie największego ryzyka zachorowania na nowotwory związane z HPV znajdują się więc te kobiety, które nie wykonują regularnie cytologii, ani badań ginekologicznych i nie są zaszczepione przeciwko HPV.

Jakie objawy widoczne na skórze mogą wskazywać na zakażenie HPV?

Wirus brodawczaka ludzkiego, prowadzi do nadmiernego namnażanie się komórek skóry,w efekcie czego dochodzi do powstawania łagodnych zmian skórnych- brodawek i kłykcin kończystych. Zmiany te mogą się lokalizować zarówno na skórze, jak i błonach śluzowych. Są niebolesne, płaskie, okrągłe i miękkie i przybierają kolor ludzkiej skóry skóry. Zazwyczaj występują pod postacią charakterystycznych grudek, tworzących brodawki, jednak z czasem mogą przekształcić się w twory o białawym zabarwieniu, których struktura przypomina kalafior.

Kłykciny kończyste u kobiet pojawiają się zwykle w okolicy odbytu, krocza lub warg sromowych, natomiast u mężczyzn można je znaleźć głównie pod napletkiem. Może się również zdarzyć, że są zlokalizowane w jamie ustnej- wówczas są najczęściej białawe i płaskie.

Choć zmiany te mają charakter łagodny, to nieleczone mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, np. guzów Buschkego-Loewensteina (kłykcin kończystych olbrzymich).

Typy HPV niskiego ryzyka mogą również prowadzić do występowania małych, grudkowatych zmian skórnych o nierównej powierzchni (zwanych potocznie kurzajkami lub brodawkami) na skórze dłoni lub stóp. Inne odmiany wirusa odpowiadają natomiast za stany przednowotworowe, takie jak grudkowatość bowenoidalna lub choroba błon śluzowych narządów płciowych, która może przekształcić się w raka kolczystokomórkowego sromu u kobiet lub raka prącia u mężczyzn.

Kiedy wykonać badania pod kątem zakażenia wirusem HPV?

Niektóre objawy zakażenia wirusem HPV mogą przypominać objawy związane np. z infekcjami układu oddechowego, dlatego warto być czujnym. Brodawki powstające w krtani powodują często symptomy podobne do grypy czy przeziębienia: ból gardła, chrypkę, kaszel, bądź też trudności z połykaniem. Jeżeli mimo standardowego leczenia objawy te nie ustępują, należy zgłosić się do laryngologa, który będzie mógł wykonać badania diagnostyczne pod kątem zakażenia HPV.

U osób, u których pojawiają się zmiany skórne zalecane jest wykonanie badań molekularnych pod kątem obecności HPV, a szczególnie genotypów o wysokim ryzyku onkogennym. Badanie to, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, powinny również wykonywać profilaktycznie wszystkie kobiety po 30 r. ż. Badanie profilaktyczne zaleca się robić co najmniej raz na 3 lata, wraz z coroczną cytologią szyjki macicy.

Badanie jest dostępne w naszym e-sklepie TUTAJ, w wygodnej formie wysyłkowej, co oznacza, że można je wykonać samodzielnie, bez konieczności wizyty w gabinecie lekarskim.

Osoby zainteresowane wykonaniem badania zapraszamy do naszego e-sklepu lub do kontaktu z Doradcą Pacjenta.