Badanie HLA-Cw6 w diagnostyce łuszczycy

Co to jest łuszczyca?

Łuszczyca to przewlekła ogólnoustrojowa choroba zapalna, objawiająca się swoistymi zmianami skórnymi spowodowanymi nadmiernym rogowaceniem naskórka. Proces chorobowy nie zawsze jest ograniczony do skóry i może zajmować również inne tkanki i narządy, powodując np. zapalenie stawów, które może, ale nie musi współistnieć ze zmianami skórnymi, utrudniając ustalenie właściwego rozpoznania.

Przyczyny łuszczycy

Do czynników wywołujących łuszczycę  należą m.in. zaburzenia czynności komórek układu immunologicznego (limfocytów T lub umiejscowionych w naskórku komórek Langerhansa), stres, zakażenia bakteryjne, niektóre leki (β-blokery, leki przeciwbólowe, lit lub progesteron) oraz używki (papierosy, alkohol). U kobiet czynnikami ryzyka mogą być także zaburzenia hormonalne, związane z ciążą , porodem lub menopauzą.

Duże znaczenie w rozwoju łuszczycy mają również skłonności genetyczne. Osoby, których rodzice są zdrowi, mają jedynie 1—2% ryzyka zachorowania na łuszczycę. Jeżeli choruje jedno z rodziców,  ryzyko wystąpienia łuszczycy u dziecka wzrasta do 10—20%, a kiedy oboje- aż do 50—70%.    

Ze zwiększonym ryzykiem łuszczycy powiązano dotychczas ponad 80 różnych genów, kodujących białka uczestniczące w procesach immunologicznych lub odpowiadające za prawidłowe funkcjonowanie skóry.

Znaczenie genu HLA-Cw6 w rozwoju łuszczycy

HLA-Cw6 to najwcześniej poznany i najważniejszy czynnik genetyczny, zwiększający ryzyko zachorowania na łuszczycę. Białko HLA-C, kodowane przez ten gen, należy do białek głównego układu zgodności tkankowej (major histocompatibility complex – MHC), odpowiadających za odróżnianie własnych komórek organizmu od komórek obcych.                    

Cząsteczki białka HLA-C występują u ludzi w kilku różnych wersjach. Ze zwiększonym ryzykiem łuszczycy wiąże się wariant (allel) HLA-Cw6 (zidentyfikowany na podstawie badań serologicznych). Gen kodujący to białko określa się jako HLA-C*06.     

Znaczenie wariantu HLA-Cw6 w rozwoju łuszczycy polega prawdopodobnie na nieprawidłowej prezentacji limfocytom T niektórych cząsteczek, takich jak katelicydyna i białko ADAMTSL5, występujących w komórkach naskórka. Cząsteczki te, są błędnie rozpoznawane jako obce, co prowadzi do uruchomienia procesu zapalnego o charakterze autoimmunologicznym, objawiającego się w postaci czerwonych, łuszczących się zmian skórnych.    

Częstość występowania allelu HLA-Cw6 u chorych na łuszczycę

Odsetek nosicieli allelu HLA-C*06 (HLA-Cw6) w ogólnej populacji ludzi zdrowych wynosi 5—20%, podczas gdy wśród chorych na łuszczycę sięga nawet 67—72%.

Wariant HLA-Cw6 występuje szczególnie często u pacjentów z łuszczycą krostkową. Wiąże się on także z cięższym przebiegiem choroby: występuje znacznie częściej u pacjentów z cięższą łuszczycą typu 1 o wcześniejszym początku (przed 40. rż.), niż łagodniejszą typu 2 (na którą chorują zwykle osoby w wieku 50—70 lat).          

W dotychczasowych badaniach wykazano również, że pacjenci z wariantem HLA-Cw6 częściej występuje:

• stres,
• otyłość,
• paciorkowcowe zapalenie gardła,
• rozleglejsze zmiany skórne (obejmujące kończyny i tułów),
• objaw Koebnera (powstanie zmian łuszczycowych w miejscu zadrapania lub innego, nawet niewielkiego urazu naskórka),
• zapalenie stawów, szczególnie o wczesnym początku, poprzedzone wystąpieniem zmian skórnych,
• podatność na leczenie metotreksatem lub ustekinumabem ( lekami stosowanymi w terapii łuszczycy).

Jaką rolę u pacjentów z łuszczycą ma badanie genetyczne wariantu HLA-Cw6?

Badania genetyczne, pod kątem obecności genu HLA-Cw6 (HLA-C*06) jest wykorzystywane przez lekarzy m.in. do:   

• ustalenia rozpoznania łuszczycy u pacjentów z nietypowymi zmianami skórnymi,
• różnicowanie łuszczycy stawowej (szczególnie bez współistniejących zmian skórnych) z innymi przyczynami zapalenia lub zwyrodnienia stawów (takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, choroba zwyrodnieniowa stawów i innych.   
• różnicowania łuszczycy zwykłej typu 1 od typu 2, przewidywanie przebiegu choroby i odpowiedzi na leczenie, wyboru stosowanego leczenia.     

Oznaczenie HLA-Cw6 może być również pomocne we wczesnym ustaleniu rozpoznania u członków rodziny pacjenta z rozpoznaną łuszczycą. Warto jednak pamiętać, że chociaż posiadanie wariantu genetycznego HLA-Cw6 jest silnym czynnikiem ryzyka rozwoju łuszczycy, to nie przesądza o jej wystąpieniu. Na rozwój choroby wpływa bowiem wiele różnych czynników, z których nie wszystkie jeszcze zostały dobrze poznane.     

Badanie pozwalające na wykrycie wariantu HLA-Cw6 jest dostępne w e-sklepie nowej genetyki w wygodnej formie wysyłkowej. Osoby potrzebujące więcej informacji, zachęcamy do kontaktu z Doradcą Pacjenta.