Test na ojcostwo – wiedza w pigułce

Ponieważ takie badania można wykonywać również prywatnie, zyskują one na popularności. Pierwsze badanie genetyczne w sprawach ustalenia spornego ojcostwa wykonano w Polsce już w 1926 roku i opierało się ono o zmienność antygenową krwinek czerwonych.

Obecnie badania DNA na ojcostwo wykonywane są na potrzeby ekspertyz sądowych i opierają się o analizę tzw. markerów genetycznych, którymi są charakterystyczne i indywidualne dla każdej osoby sekwencje mikrosatelitarne DNA. Na podstawie markerów ustalany jest profil genetyczny każdej badanej osoby, a następnie profile np. domniemanego ojca i dziecka są ze sobą porównywane. Takie porównanie wraz z analizą statystyczną pozwala ostatecznie ustalić – potwierdzić lub wykluczyć – czy badany mężczyzna jest biologicznym ojcem badanego dziecka. Najbardziej obszerna analiza badań na ojcostwo obejmuje aż 24 markery genetyczne, a jej wynik umożliwia ze 100% prawdopodobieństwem wykluczenie ojcostwa lub jego potwierdzenie z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością tj. powyżej 99,9999%.

Testy DNA na ojcostwo pozwalają ustalić nie tylko, kto jest ojcem dziecka – dzięki tej metodzie można też określić pokrewieństwo między innymi bliskimi osobami. Analizując cechy zapisane po przodkach w chromosomach płci X i Y, możliwe jest ustalenie genetycznego pokrewieństwa pomiędzy członkami rodzin, zarówno w linii żeńskiej (np. pomiędzy siostrami), jak i również w linii męskiej  (np. pomiędzy dziadkiem od strony ojca a wnukiem). Takie badania często wykorzystywane są do celów spadkowych lub identyfikacyjnych.

Możliwość identyfikacji odziedziczonych cech w chromosomach płci lub DNA mitochondrialnym, wykorzystywana jest również w dostępnych komercyjnie na rynku testach genealogicznych. Badania na podstawie haplotypu chromosomu Y, w przypadku testu dla mężczyzn, pozwalają na zaszeregowanie pochodzenia badanego do określonej populacji mężczyzn zlokalizowanych na całej mapie świata.

Kiedy można zrobić test na ojcostwo?

Test na ojcostwo można wykonać w każdej sytuacji, gdy istnieją wątpliwości dotyczące tożsamości ojca. Test na ustalenie ojcostwa można wykonać prywatnie lub dla celów sądowych. Testy te opierają się na analizie oraz porównaniu profili genetycznych dziecka oraz jego domniemanego ojca. W celu wykonania badania konieczne jest pobranie próbek materiału genetycznego i porównanie określonych fragmentów DNA.

Jak zrobić badania dna na ojcostwo? Najczęściej wykorzystywanym materiałem do analizy jest wymaz z policzka. Do ustalenia ojcostwa używa się niekiedy także tzw. mikrośladu, czyli materiału genetycznego, który znajduje się na przedmiotach codziennego użytku – mogą to być szczoteczki do zębów, guma do żucia, niedopałek papierosa lub używana chusteczka higieniczna. Badanie DNA na ojcostwo pozwala na 100% wykluczenie ojcostwa oraz jego potwierdzenie w 99,9999%, co jest zgodne z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii. 

Gdzie można wykonać badanie DNA na ojcostwo?

W ofercie Nowej Genetyki dostępne są zarówno anonimowe teksty pokrewieństwa, jak i testy na ojcostwo do celów indywidualnych, a także badania pozwalające na potwierdzenie lub wykluczenie domniemanego pokrewieństwa między rodzeństwem lub dalszymi krewnymi.

Dostępne są testy z udziałem dwóch lub trzech osób, wykonywane przy użyciu wymazu lub określonej liczby mikrośladów.