AST
AST. Oznaczenie aktywności enzymu wątrobowego: aminotransferazy asparaginianowej (AST), przydatne w diagnostyce ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby.
Badanie aktywności AST we krwi wykonuje się w celu: diagnostyki, oceny i różnicowania chorób wątroby. Aminotransferaza asparaginianowa, AST (ang. aspartate aminotransferase), jest enzymem komórkowym występującym w formie mitochondrialnej i cytoplazmatycznej w wielu tkankach organizmu oraz w erytrocytach i leukocytach. Największą aktywnością AST cechują się komórki wątroby i mięśni szkieletowych. W przypadku komórek wątroby, nawet niewielkie zmiany wpływające na właściwości błon komórkowych, nie wspominając o degeneracji lub uszkodzeniach komórki, powodują uwolnienie do przestrzeni pozakomórkowej aktywnych enzymów komórkowych. Aktywności AST we krwi znacznie wzrasta w stanach doprowadzających do uszkodzenia wątroby, choć ze względu na zakres występowania AST, wzrost aktywności towarzyszy także uszkodzeniu innych narządów. Stąd specyficzność AST dla wątroby jest mniejsza niż specyficzność aminotransferazy alaninowej, ALT. Poza tym, ze względu na krótszy w porównaniu do ALT czas półtrwania AST w osoczu (47 vs 16 godz.), podniesiony poziom AST w przebiegu ostrego uszkodzenia wątroby utrzymuje się krócej niż podniesiony poziom ALT. Poza wątrobą, AST w znacznych stężeniach występuje w mięśniach szkieletowych i mięśniu sercowym, a w mniejszych stężeniach w trzustce, w nerkach, śledzionie i płucach. Uszkodzenia tych narządów wiążą się więc z mierzalnym wzrostem stężenia AST w krążeniu. Przyczynami takich uszkodzeń są urazy mięśni lub intensywne ćwiczenia, a także ostre niedokrwienne epizody serca, trzustki czy nerki. Równoległy wzrost aktywności AST i ALT w osoczu wskazuje na uszkodzenie komórek wątroby. Pewne znaczenie diagnostyczne w rozpoznawaniu chorób wątroby posiada również stosunek aktywności AST do ALT (wskaźnik de Ritisa).
U osób zdrowych aktywność AST może być nieznacznie większa niż ALT, lecz wielkość AST/ALT nie posiada wartości diagnostycznej, o ile obie wielkości plasują się w granicach zakresu prawidłowego.
W ostrych wirusowych chorobach wątroby aktywność ALT jest zwykle większa niż AST. Okres półtrwania ALT jest dłuższy niż AST: 47 vs 16 godz., stąd poziom ALT spada po uszkodzeniu wolniej niż AST.
W poalkoholowych chorobach wątroby, uszkodzeniach polekowych, nowotworach złośliwych i marskości, stosunek AST/ALT jest zwykle większy niż 1, przy czym w ostrej chorobie alkoholowej i uszkodzeniu mięśni, a także niektórych chorobach trzustki i nerek, przekracza 2.