Żelazo

 Pomiar stężenia żelaza w surowicy krwi . Żelazo (Fe) w organizmie wchodzi w skład: hemoglobiny (67%),  ferrytyny i hemosyderyny (30%)  oraz transferyny,  mioglobiny, cytochromów i katalaz. Ilość żelaza w organizmie zależy od: podaży w pokarmie, wchłaniania w przewodzie pokarmowym,  utraty  w przewodzie  pokarmowym, w drogach rodnych lub moczowych (utrata wraz z komórkami nabłonka)  oraz od rozmieszczenia żelaza w ustroju. Pomiar  stężenia żelaza w surowicy nie zawsze odzwierciedla poziom zapasów pierwiastka w ustroju. Jego stężenie wykazuje dobową zmienność,  nawet do 40%.  Istotny wpływ na wynik badania ma także obecność ostrych stanów zapalnych,  które w rezultacie prowadzą do obniżenia stężenia osoczowego żelaza, przy zachowaniu prawidłowych rezerw. Należy także pamiętać, że zmiany poziomu żelaza w surowicy obserwuje się dopiero w późniejszych etapach niedoboru tego pierwiastka. Stężenie fizjologiczne poziomu żelaza jest zmienne.  Średnie stężenie jest niższe u kobiet niż u mężczyzn, przy czym u kobiet wykazuje zmienność w przebiegu cyklu miesięcznego i spadek w drugiej połowie ciąży. Wraz z wiekiem u obu płci ulega  obniżeniu. U dzieci tuż po urodzeniu jest wyższe niż u dorosłych, potem spada i  między 3. a 7. rokiem życia osiąga poziom charakterystyczny dla dorosłych.Niedobór żelaza w organizmie prowadzi do niedokrwistości  z niedoboru żelaza i może wynikać z niedostatecznej podaży, np. w przypadku diety ubogiej w żelazo, zaburzenia wchłaniania,  okresu intensywnego wzrostu, ciąży lub przy niewyrównanej utracie w następstwie krwawień.Podwyższony poziom żelaza może być konsekwencją przedawkowania preparatów żelaza, hemolizy wewnątrznaczyniowej, chorób wątroby oraz hemochromatozy wrodzonej.