e-Pakiet osteoporoza
Dedykowany dla: Kobiet, Mężczyzn
Wskazany:
→ W diagnostyce osteoporozy pierwotnej jak i rozwijającej się wtórnie do innych chorób, np. zaburzeń hormonalnych, zaburzeń odżywiania, nadczynności przytarczyc, tarczycy i kory nadnerczy, cukrzycy (typu 1), chorób układu pokarmowego, nerek, a nawet w przypadku długotrwałego unieruchomienie pacjenta
→ W monitorowaniu leczenia osteoporozy
→ Profilaktycznie, do oceny stanu układu kostnego
Pamiętaj przed pobraniem:
*Na badania na osteoporozę należy zgłosić się w godzinach porannych
*Badania osteoporozy wykonuje się na czczo
Osteoporoza – co to za choroba?
Wśród chorób metabolicznych układu szkieletowego, czyli wynikających z nieprawidłowej gospodarki wapniowo-fosforanowej i zaburzonego procesu mineralizacji kości, to właśnie osteoporoza diagnozowana jest najczęściej. Szkielet osoby chorej cechuje osłabienie architektury, zmniejszona zawartość minerałów i ubytek masy struktur budujących kość. Tłumacząc nazwę choroby z języka greckiego, oznacza ona wprost „porowate kości”. Kość osteoporotyczna wygląda jakby „usiana” była dziurami, przez co ma zdecydowanie niższą wytrzymałość mechaniczną. Konsekwencją zachodzących w kościach patologicznych zmian są przypadkowe złamania, do których dochodzi nawet w trakcie codziennych, niewymagających wysiłku czynności. Osteoporoza jest chorobą, która bardzo długi czas pozostaje bezobjawowa. Pierwszym objawem osteoporozy jest złamanie, do którego dochodzi nawet spontanicznie i bez upadku. Kości, które najczęściej podlegają złamaniom to kręgi, kości przedramienia, bioder i nadgarstków. Niektóre ze złamań mogą być bezobjawowe, z kolei złamania kręgów wywołują nagły, przeszywający ból pleców.
Jakie wykonać badania na osteoporozę z krwi?
e-Pakiet osteoporoza uwzględnia badania, umożliwiające ocenę stanu układu kostnego: wapń całkowity, fosfor nieorganiczny, witamina D metabolit 25(OH), beta-Crosslaps (beta-CTX), P1NP całkowity.
Osteoporoza diagnozowana jest nawet u 35% kobiet po okresie menopauzy. Przyczyną utraty gęstości kości jest fizjologiczne wygaszenie czynności jajników i związany z tym procesem spadek produkcji hormonów płciowych. Obniżone stężenie estrogenów powoduje przesuwanie wapnia z kości do krwi, ale także przedłuża żywotność i nasila aktywność osteoklastów, czyli tak zwanych komórek kościogubnych. Osteoporoza dotyka mężczyzn zdecydowanie rzadziej. Dane statystyczne mówią o zachorowalności na poziomie 5-8 % w grupie powyżej 60 roku życia. W tym przypadku, przyczyną utraty gęstości kości jest stopniowo obniżające się stężenie testosteronu. W porównaniu do grupy kobiet, utrata masy kostnej u mężczyzn jest jednak zdecydowanie wolniejsza. Wśród czynników zwiększających ryzyko zachorowania na osteoporozę, poza płcią żeńską, wymienia się zaawansowany wiek, uwarunkowania rodzinne, nieprawidłowości w diecie (niska podaż białka, wapnia, witaminy D, duża podaż sodu), palenie tytoniu (hamowanie aktywności komórek kościotwórczych), nadmierne spożywanie alkoholu, kawy oraz siedzący tryb życia. Osteoporoza może rozwijać się jako pokłosie innych chorób, prowadzących do rozchwiania gospodarki hormonalnej i wapniowo-fosforanowej.
Poznaj znaczenie badań w kierunku osteoporozy:
- Wapń całkowity i jego prawidłowe stężenie we krwi warunkuje właściwą budowę kośćca i zębów, pracę mięśni i układu nerwowego, ale także układu krzepnięcia. Jego niskie stężenie (hipokalcemia) wiąże się ze zwiększoną pobudliwością nerwowo – mięśniową (drganie i przykurcze mięśni), zwiększonym ryzykiem kamicy nerkowej, zwiększoną podatnością na złamania (osteoporoza) oraz objawami arytmii i zaburzeniami widzenia. Prowadzi także do objawów dermatologicznych: suchej i łuszczącej się skóry, kruchych paznokci, cienkich i szorstkich włosów. W niektórych przypadkach hipokalcemia odpowiedzialna jest za objawy psychiatryczne, takie jak lęk, depresja i niestabilność emocjonalna.
- Fosfor nieorganiczny jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, mięśniowego i kostnego. Wskazaniem do jego oznaczenia są: niedobór witaminy D, objawy osłabienia mięśni i kości, zaburzenia neurologiczne, ale także choroby nerek (przewlekła niewydolność i kamica nerkowa) i przytarczyc. Jego prawidłowe stężenie we krwi jest kluczowe, ponieważ minerał ten w największym stopniu wykorzystywany jest do budowy kości, zębów, tkanek miękkich, ale także błon komórkowych.
- Witamina D metabolit 25(OH) jest prehormonem, który do postaci aktywnej przekształcany jest przez nerki. To uznany wskaźnik gospodarki wapniowo – fosforanowej i obrotu kostnego oraz ważny element diagnostyki krzywicy i osteoporozy. Ponadto, niedobór witaminy D może sprzyjać rozwojowi zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. Udowodniono również, że prawidłowe stężenie witaminy D jest istotnym czynnikiem w profilaktyce niektórych typów nowotworów (raka piersi, jelita grubego i prostaty).
- Beta-Crosslaps (beta-CTX) i P1NP całkowity to markery obrotu kostnego we krwi wykorzystywane w monitorowaniu leczenia osteoporozy. Wpływ skutecznego leczenia na stężenie tych markerów we krwi można zauważyć już po 3 miesiącach od rozpoczęcia terapii, w porównaniu do 2 lat potrzebnych na rozwój zmian zauważalnych w badaniu densytometrycznym. Pomiar stężenia markerów kostnych powinien być przeprowadzony przed rozpoczęciem terapii i po 3 miesiącach od jej wprowadzenia. Wg polskich zaleceń dot. postępowania diagnostycznego i leczniczego w osteoporozie, zmiany stężeń CTX i P1NP o więcej niż 25% wskazują na skuteczność terapii. Jeśli nie dokonano pomiaru przed wprowadzeniem terapii, leczenie można uznać za efektywne, jeśli oznaczony poziom markera jest porównywalny dla zakresów wartości referencyjnych ustalonych u ludzi młodych lub kobiet przed menopauzą. Efektywność terapii osteoporozy zależna jest również od uregulowania bilansu wapniowego i utrzymania prawidłowego stężenia witaminy D we krwi.
Ze względy na szereg wzajemnych zależności występujących między analizowanymi parametrami i wieloczynnikowy charakter podłoża osteoporozy, uzyskane wyniki badań należy skonsultować z lekarzem.
Co może mieć wpływ na wynik badań na osteoporozę z krwi:
*Ponieważ stężenie beta-CTX podlega rytmowi dobowemu i spada poposiłkowo, zaleca się pobierać krew rano, na czczo, w punkcie przy laboratorium wykonującym oznaczenie (ze względu na ograniczoną stabilność tego parametru)
*Od osób suplementujących biotynę w dawce >5mg/dobę, materiał do badań reumatologicznych należy pobierać najwcześniej po 8 godz. od ostatniego zażycia biotyny.
Jak się pobiera materiał do badania w kierunku osteoporozy?
Do wykonania badań osteoporozy niezbędna jest próbka krwi.
e-Pakiety sugerowane do dokupienia:
