Panel infekcji odkleszczowych: TBEV, B.burgdorferi sensu lato, Anaplasma/Ehrlichia, met. real time PCR

Panel infekcji odkleszczowych: TBEV, B.burgdorferi sensu lato, Anaplasma/Ehrlichia, met. real time PCR. Panel infekcji odkleszczowych przeznaczony do równoczesnego rozpoznania chorób odkleszczowych: wirusowego zapalenia mózgu (TBEV); boreliozy (B. burgdorferi); anaplazmozy (A. phagocytophillum) i erlichiozy (E. chaffeensis, E. muris).
Panel przeznaczony do równoległego rozpoznania infekcji odkleszczowych: wirusowego zapalenia mózgu (TBEV); boreliozy (B. burgdorferi); anaplazmozy (A. phagocytophillum) i erlichioza (E. chaffeensis, E. muris).
Odkleszczowe wirusowe zapalenie mózgu (ang. tick-borne encephalitis, TBE), jest chorobą atakującą ośrodkowy układ nerwowy (OUN) człowieka. Patogenem TBE jest wirus kleszczowego zapalenia mózgu, TBEV (ang. tick-borne encephalitis virus), wirus RNA należący do rodziny Flaviviridae. Objawy zakażenia europejską formą TBEV są znacznie poważniejsze u osób dorosłych niż u dzieci. U około dwóch trzecich chorych manifestuje się tylko wczesna (wiremiczna) faza zakażenia, o niecharakterystycznych objawach, jak: gorączka, bóle i zawroty głowy, często też nudności/wymioty, zmęczenie, ogólne złe samopoczucie, bóle mięśni i stawów. Po około 8 dniach od remisji, u 20-30% chorych rozwija się druga faza choroby, obejmująca zakażenie ośrodkowego układu nerwowego z objawami typowymi dla zapalenia opon mózgowych i mózgu. W tej fazie choroby leczenie i rekonwalescencja są długotrwałe i u pewnego odsetka (10-20%) chorych powodują długotrwałe zaburzenia neurologiczne bądź neuropsychiatryczne. Śmiertelność na skutek zakażenia europejskim typem TBEV wynosi około 1-2% osób z objawami zakażenia OUN.
Borelioza jest chorobą powodowaną przez krętka Borrelia burgdorferi sensu lato. Po kilku tyg. od ukąszenia przez zainfekowanego kleszcza zakażenie może uwidocznić się w postaci rumienia wędrującego. Jest on typowym (patognomonicznym) objawem choroby i eliminuje konieczność dalszej diagnostyki, lecz pojawia się tylko u 30-40% zakażonych (podawany odsetek jest różny w różnych źródłach). Diagnostyka boreliozy na wczesnym etapie (odpowiadającym obecności rumienia) oparta jest na objawach klinicznych infekcji lub/i na oznaczeniu w materiale pobranym od chorego DNA krętka metodą PCR. Wdrożenie właściwej antybiotykoterapii hamuje rozwinięcie przewlekłej boreliozy. W późniejszej fazie choroby objawy są niespecyficzne i trudne do jednoznacznego zdiagnozowania, zwłaszcza w przypadku braku szczegółowego wywiadu, wskazującego na ryzyko ukąszenia przez kleszcza. Mogą dotyczyć ośrodkowego układu nerwowego, stawów czy serca. Diagnostyka metodą PCR właściwie wybranego materiału klinicznego, wspomagana diagnostyką serologiczną, rozstrzyga o prawidłowym rozpoznaniu boreliozy.
Anaplazmoza granulocytarna jest chorobą powodowaną przez Anaplasma phagocytophilum (A. phagocytophilum), riketsję (rodzaj Gram-ujemnych, pałeczkowatych bakterii z rzędu Rickettsiales), obligatoryjnie wewnątrzkomórkowego pasożyta mającego zdolność do infekowania leukocytów człowieka. Nosicielem Anaplasma są kleszcze (Ixodes scapularis, I. ricinus lub I. pacificus), zakażające człowieka w trakcie ukąszenia. Typowymi objawami anaplazmozy granulocytarnej są: gorączka, bóle głowy, bóle mięśni i objawy podobne do przeziębienia. Okres wylęgania choroby wynosi około 1-2 tygodni od momentu ukąszenia przez zakażonego kleszcza. Epidemiologia A. phagocytophilum jest podobna do obserwowanej dla Borrelia burgdorferi sensu lato i Babesia microti, ponieważ kleszcze są ich wspólnym nosicielem i wektorem.
Erlichioza. Termin erlichioza (ehrlichioza) stosowany jest wobec kilku ostrych, gorączkowych chorób odzwierzęcych wywołanych przez patogeny rodzajów Ehrlichia, Anaplasma i Neorickettsia zaliczanych do grupy riketsji. Rodzaj Ehrlichia obejmuje gatunki elipsoidalnych, Gram-ujemnych bakterii, nieruchliwych, bezwzględnie wewnątrzkomórkowych, przenoszonych przez kleszcze, zasiedlających wakuole cytoplazmatycznych komórek krwiotwórczych lub komórek śródbłonka u ssaków. Rodzaj zawiera pięć gatunków typowych gatunków: E. chaffeensis, E. muris, E. canis, E. ewingii i E. ruminantium. Objawy ehrlichiozy pojawiają się po 1-2 tygodniach od momentu ukąszenia. Typowymi objawami są: gorączka, bóle głowy, objawy grypopodobne, złe samopoczucie, bóle mięśni, zaburzenia żołądkowe (nudności, wymioty, biegunka), czasem splątanie. U dzieci częstym objawem zakażenia jest też wysypka. Objawy są różne u poszczególnych osób, istotne jest więc ustalenie, czy w okresie poprzedzającym miało miejsce ukąszenie przez klaszcze. Nieleczona ehrlichioza może prowadzić do zgonu. Erlichioza w Polsce występuje sporadycznie. Do PZH zgłaszane są pojedyncze przypadki, choć zapewne liczba przypadków jest zaniżona ze względu na niecharakterystyczne objawy i ograniczony dostęp do diagnostyki laboratoryjnej.